Proverbes KOngo-Lari (Sundi)

Lari, Téké, Vili, Mbochi, Bembe… le Congo se décline en de nombreuses langues ! N'oubliez pas de préciser dans votre titre à laquelle vous vous référez !

Proverbes KOngo-Lari (Sundi)

Message par kota » Mar 18 Mai, 10 10:19

NGANA

Wa tiri (tidi) na meno, dia masangu
Mutsi wa yoka bula, wele kondama
Nto wa yenda yadi kaka, waye tengama
Wuku bakidi ni ngandu, ti kala mamba (nimu mamba ku kala)
Ngandu ka kudia, mfundu bana mamba
Ra katuka dinu, ludimi manka pele
Reri mamba, tiototo manka pele
Bu zolo mbwa, zolo makasa
Tsa mbote, tsendo tuvi
Mbwa makolo maya, kulanda nzila mosi
Mpuku ya bola, kusimbila ku mutila
Lunkete lwa nenina, mwegi
Wa nena bukuna, ma sese ma mingi meko
Wa bandama mbenga, simba kola
Kirala kia vuna, ra taku dia muti kena
Kwe ntundu, mungwa pele
Yaka dia yima ra mbongi, bala pele
Mvumbi ya yoka mitieno, yi pamuni
Ku vwa tsusu, niku tala yo meki
Niadzi za zingi, kazi nangunaka tuvi ko
Nsunga tuvi, yi mwangisa bantu
Munkusi wa yoka ngolo, wuneti na tuvi
Wa diata tuvi, ti kuma na mamba
Yati mu mamba mwe na kimbuolo (bulu sa kua ya ngandu, yati mu mamba mue na kimbwolo)
Kikata kia kukana, ku malavu kiena
Wenda mbingu batsia, korila bibwa
Wa teka nungu ku zandu korila tsiya
Bakusika yaka, neti kipaki ku zandu
Mamba dzobokoto, muntu dieti mo
Mfika ya yoka ra mbongi, kwengi taku dia mpwanaku
Mayela ma bwatu, ra kumu
Wayoka lusanu (ra mbongi), fwiri nsatu
Tala mamba weketi ma sabuka ko, kumonanzi bubi bwa ngandu
Bubi bwa tsusu mu tsala
Re tsusu, rata kumanga pele
Tsusu ya fwa, mvindu yi widi
Mbwa ya dzuna, niyi laba meki ra mbongi
Makutu ma yokaka mutu ko
Tse na dzevo, tse yaya
Mutima waku duda, malu maku diokisa
Ngolo za ngandu, ku mutila
Kasa kayoka dumuka, yoka bwa ku tiya (kiteto bwiri ku tiya)
Mukuyu kaku pamuna, ku ndiatulu
Seke mu lwaza ka tekila bala
Dia lungila, kaku yukuta ko
Muti wa yuma kawu tinaka zulu dia lomba ko
Tasanzi tia mboma, tasa (kua) tia mpiri
Makaya madia ngudi nkombo, mwana nkombo ni mo kwa kadiaka
Nkumbi mutila bula kimbuku
Yati lumbu tieko mbambi kadia nkamba
Mia mona mbwa miasukina kumutima
Mulembo mosi kawu sukulaka kidiri ko
Mfumu rata kamana mukuyu ko, ka waka mona ka
Nzungu kayi sikamanaka mu kuku di mosi ko
Nzungu ya bila bana tiya
Mwisi wa fwita bana tiya
Ronda mfulu minkusi mia wa
Kati tibele kani dia sa mbwa mu biloko bia nkombo
Wenda ku zulu, waku wa tekela ko
Taku diaba nenenaka, ba taka dio tsamba ko
Raba dila nguba ni raba sukudila munwa
Kimpete tia nkuku, ka mina ngola, dia nzenza
Zonza kua zonza Ngoma, ku taku kwa mwasi
Tono ya mwasi, (kwa) ni yi sa lwaza
Kaba simbila ka nioka ra katikati ko
Nsimbulu (kua) nioka, mutu
Mbwa kadirila kirisi, murana tio
Mvumbi mbi, kisati ngebeni
Bongwa wa dioka ntinu, wa yoka zandu
Bongwa wa dioka, na wamu dia
Mukokolo wa fioti, wa mpe ba sabukilaka
Wa yoka butindi, wele tindila ku ntia ntoto
Ngumbi ya lombo tsala, kudila mu lukuku
Menga ma mbulu ni ma mbwa
Rata diaba nkwa mbwimi, sakwa fuki
Nzawu yi firi ra lombo nkuni
Munziala nkwala, bagi wele kwadzi
Tsiaku tsiaku, tiangana tiangana
Mfumu na mfumu, nganga na nganga
Mpiri yaku ta, bantu baku tolele
Mbele kabwe kwa yena meno, mura wanzi ka zengaka woko
Mamba matiya, ka mayokaka mulele ko
Wa mona tsusu ndobololo mante, matondo ma mingi
Mamba ma nto makalaka manimako
Wu tûla kulu mu mamba, ngandu ni yanzi ka dia
Kifwiti kia yoka lunkete, ki tabukidi mutu
Mwana wa vuna ra mbongi, bana mukuruntu (mukuluntu) be
Lunungu lwa fioti, nkesi ku kati
Nuni kayi dumukinaka mu papu di mosi ko
Wa tiri kundu kubaka pele, sa mayela
Vwiri mbwa ni fweni ya zenga mukila
Wa yirika ngoma, ni yanzi kwa ledzi zaba kati dia ngoma
Wokwa vwidi muluri, zebi re ra toboka
Ba nzo, mbo wa zaba re ra toboka (muluri)
Niosi kena nganga-longo ko, ka ntumbu ya ka zebi sa
Wa buka mwana fioti mulembo, muna mbagi ni wo kaku songa
Raba dila, kaba neninaka roko
Kaba tungaka nzo mu kitungu ti mosi ko
Maseke ma dia, tswini zaku yarika
Kawa lenzia wa konta tsala za nuni ko, tala wena na yoko mu moko
Makaya mo mabwidi, ma vutwa kala mu muti ko
Lusende raka kotelele ni ri kwa ka dukilaka
Singa kanda wu ninga, kawu tabukaka ko
Bole bantu
Wa leba tsombe niekesa lembo
Kati zi bele tsombe za kela ya mu baku
Ngola kaku tela ya ngandu malari me nanzi, ku sanzi mpaka (ntembe)
Yati mukokolo wa fioti, waba sabukilaka
Nzenza kata mwaya, bia kanata bi widi
Muti, ba laka wo matari, mbuntu zeko
Mpese ka bwe kwa ka yobele bombi, tsusu ka ledzia kamu zimbakana ko
Wa yoka lusanu, fwiti tsatu
Yati, ku matu, kue na mini (muini)
Yati, mankondi maku bwakila ra rembo
Leke ka sika ngoma, bakuluntu mpe ba tinini
Laba ngomba ka diambu ko, kati sika yo (bakutala)
Bana mu loba, bana matari bata tuba, muna muntu na mbakululu’andi
Bena nsanga (perle), malaka kani (nkatu) ; bena malaka, nsanga kani
Bâ dia fuka na nkalu (ya nsaka), kifuani
Wa baka zoba, bweta ntu
Posi (nkutu) zoba, nkumbu mosi kwa ba fwanda yo
Muntu wa munene, ka bole ako
Tsusu ya ndombi, meki ma mpembe kwa ka butaka
Ma yela ma bwatu ra kumu
Ngolo za ngandu ku mukila
Diki dia mpembe, kadi butukaka ntangu zaza tsoni bala ba mpembe ko
Bene dia kisita kadi dema kako
Wa diata tuvi, kulu ku zenga kwoko
Nganga, diba dimu ronda
Ndoki kwa ku mona mpwanadzi ndoki
Ra katuka dinu ludimi ku manka pele
Ra katuka dinu, dinu kwa di yingana ro
Ba sikaka ngoma mu kati dia mamba ko
Munzenza ka nataka dzo’anzi na yanzi ko
Nkami za sabuka nto, mukokolo (wero)
Mbutu kazu mumunwa mpwana aku, ka yena nduri ko
Wa yetola tiya, korila mwisi
Nkombo tsatu mungwa nayo kwa, nka mfumu lubaku luke (kani)
Mubolo ka banza, bika sala biyelele
Dia nkombo, pari ba sumba dio
Tia bwa landakana, tigingila ti bwiriri tsa
Tsimu ni mayela
Mayela banza
Kongo tadi
Bununu bwa nuni ku dilu
Kati tu bele tiya twa nianga
Makaku ma dia lwinga, nsatu yi kotele
Makaku ma sobele sangi (buta bu sobele rembo)
Kati yi bele nsatu ya fwa nioka, rokwa ka tikuzuka, yandi ka zonze
Nuni na nuni ya zonza (ra rata), ka diambu ko, ka kuti dia zonza miele zulu
Nsongi mulembo
Nianzi mpe nuni
Mamba ma fwiriri mbwa, munzenza kwa ku nwa mo
Wawuna yokila (bu zingila ba ku tungudidi)
Dia nkombo, padi (pari)
Bibunda bia ranasana mbote, ntama bia zabasana
Baleke ba bwaka nsuki, ntumbu ku ba mbuta
Kiwuta kia wutana, banda di wiri mamba
Makaku madiri mbwila, nsatu yi kotele
Yati nkela yi tetokaka ra vukanene (zonzamane) bantu ko
Wa soba nsi, soba ndiantulu
Kitina malu, meso kumona kio
Mutima wa ku duda, malu ku diokisa
Mamba ka bwe kwa me tiya, kama yokaka ko mulele ko
Muana mu gimi, muana’aku, ku bazi muana’eto
Ku bwa tolo, ka bakakadi mambu ko
Wa tambula mpepe (kimbongila), sikimisa mankondi
Luzingu lwa mpese, kibaka
Ba tina ka nzazi mu mibamunu ko
Nkuni ku tiama ba tsima (nkima), ku bwila ba nzawu
Ti ba ra mutu, niti koka ra rembo
Mambu wa lombo ma bakila mu munwa, bakidi mo mu mulembo
Nkumbi mutila bula, walembo ki Tata, buna ki Ngudi.
Nzonzi Ntumbu kanata, ka nkakulu’ako.
Bâ (palmier) dia malavu, ba luona (lona) dio, ka bu Lelu (ndelo) ako
Ngolo ka bileko’ako
Yati, tu tumunu kua ba mbwa
Mbuta-muntu ka mana kawula niamba, binkayi (parties sexuelles) bi bolele
Nkento nkanda-nkumbi, muntu mosi kwa zakala wo
Wa wuna yokila, wa mana zingila baku tungudidi
Ma bâ ma nseke, (mana) ma fwa (mana) ma yingana (ma sasa)
Ra kituadi, ra taku dia lubamba
Mpu buzitu, ntu buzitu
Kinzu kia mana nkuni
Kisinzila kia sisa mvula
Biyeri na biyeri, bita kabana ntu ngembo
Mbwa mbwa, muntu muntu
(Yeka, buku sa pele) telama wa tina, nganga tele wo
Ntsimu ni mayela
Ta beno na ntsimu, renda dia ka, basi (mpe) dia ka
Ta beno na tsimu, kirala tia ka, ngandu ya ka
Ba mbuta bata ti: rata bantu, bantu kanda, kanda luzolo,lozolo lemvo, lemvo Nzambi
Bela yawula
Kimfumu mukokolo, wa fioti ka tuma wa kula tumini
Kaba natinaka dema mu ntsoni ko
Mikatuka ra mutu ni mikoka ra rembo
Bukundi bwa mwana, makoto ma mama
Zanza dia nuni, kititi
Nguba ya bola ya yituadikisa za ntsantsaku (nguba za lombolo za bola)
Wa dia fwa, yika dio
Mfumu na mfumu, nganga na nganga
Bavila (perdu) bole, ba yungaka nzila mosi ko
Boka, mu munwa mbwa, tia diambu wiri mo
Bonga mulele nziku (bukwo), ndoki; sisa mulele nziku, ndoki
Bongwa wa yoka nzandu mu ntinu (za zingi)
Bongwa wa yenda ntinu, nwa wa yoka wo
Bungu, na mankaka nita tina (dancer); lubenzi ti, ka nita mona ndumba ko
Buka mulembo wa nkwa kinsende, magi ni wo kaku songa
Bulu ku tima beno beni, kubwa beno beni
Ka bwekwa, buku tia muti tigingiri mu mamba, kati kalukaka ngandu ko
Lusonso (ka bwekwa lu gingiri), kala lendia lwa yubukaka ko
Dia kwa ladila (ntinu, rapide) ketiko (ou) dia kwa zingila (lent), zaba bina
Dia kia fioti, twila mpe bwa fioti
Wu nita kana ngola; mbo nge ngongo (oiseau), nti ta pupila?
Eh mbwa, nge ku dia kia mbi (kia zala), ku kusinina mu nitu zang’ani
Mbwa ka dia bia zala, ku kusinina mu nitu zang’ani
Eh mama (ngudi), nge ku die nguba, mbo bititi bia nguba mu nkutu’aku nti (bita sala mo)?
Nkabi ka lombo fwa mu musitu w’ani, kana ka fwa mu musitu wa ng’ani
Eh nkabi, ku widi’a (wiri’a) kizongo ko; mbo vulumuka (ndumuka) kwa nti?
Fula (wa sala) nsengo, sa yo nsongi (pour emmancher au bois)
Kabila, ka kabana ko
Muntu wa fwana muntu
Tabeno kueto mika mia mbwa mie na luzolo, sekela ratimosi, vumbukila ra timosi
kutu tongo andi musamu
Kitina malu, meso ku mona tio
Sa mpidi, mboma n’la
rata dia lombo ntunta, nzonzi diâ mpele
Waka ka mona nkabi, waka mueni mahungu (mpoka)
Mputa ntu (mutu), mbangi na selele
Koko ka laba, moyo mu tualakase
Kikata ka sakana na lukaya lua mona ra taku dia muti, makaku mu reni lo
Ma bakidi mpuanaku, kusek’andi
Nsi bantu
Nsusu ya muntu mosi, kâ (mais) kutangila rata dia mukaka
Nianzi ra taku dia mama, pasi ye mu kuma
Bala bole banuanina dinkondi, bukuna ra kati
Mbuta-muntu ka buaka ko, sielomoka kua ka sielomokaka
Ngandu ka bakilaka ku makanga ko
Nkembo’a nkisi, nganga moyo
Nzambi wa lamba mfundi (foufou), tongo (condiment, assaisenement) beto bantu
Ngulu bakala, bana mbele
Rata yakasa-yakasa, bala
muntu we ra zulu nzawu, ka tinaka konoko ko
bizi (mamba), nsatu ku zonza nayo kua, ka bana mamba (mu mamu fuluka mumu nua)
toko nzakuna, mboko wa mina (took tala, nzakuna, mboko wa mina)
zoba na zengi, nzo mosi ba seka
ba dumuka (envoler) kimosi, muti mosi ba sekele
zaba ntambu (piège), zaba kokola (éviter, éviter les pièges)
na mazuzi, na mazono, mbuta nani
na nswini yita zonza ku ntandu‘a nto (en amont de la rivière), na nsuini yita zonza ku yanda‘a nto (en aval de la rivière), nuni zafuanakana (nswasakani kani)
na nkabi na nsia, boma bwingi
na nkala na mfulu, ka rena mbizi yi soba nkanda ko
na nena, na kusuna funi (fesse), ntsi (nki) tekele?
na bufuidi nsi, na bufuidi mama, nti kisundidi (bi yokele)?
na bubuidi manima, na bubuidi manseka, kimosi kua
wa dila (manger) ra mura-mbele, bele‘aku, wa dila ra ntu-mbele, bele’aku
wa dia mpunku toko yula, ngati didi mununzi
wa dia mfuka, fueti ya futa
wa dia kia ngani, ku wunandi bulawuki
wa ba mu nzila, zonza mia mbote, be ku mukobo bingi
wa baka nzo ya mona, ku zimbakanandi ya ntama
wa baka muivi, kanga mpe taba dia muivi
wa baka mputa, kanga tenda
rata dia kondo mbua, birisi kuba nsusu
ra nueni ngembo na lumfikini, nsala pele
re luzolo, ku sadi lunungu mu disu dia mpuan’aku
Buzitu bua mbula, nkundu
ra buidi mpuan’aku, komba ro
ra bazi nkanu’a nsusu, mpese kaledi lunga nkanu ko (nkanu condamnation tribunal, vient du verbe “ku kana")
kinene kua nsusu, kinene kua mpese
ki tutiri nsusu, mpese kaledia ka korila
ra lombo luala, kara dukaka menga ko
ra lema tiya, muntu we rana
ra kuangaka ludimi, lumiangu (fibre de noix de palme) lue rana
ra tobokele ngoma, ni raba tungaka
wu yoka moyo, ni wu nuaninaka muelo (ni ku ba ra dekoso muelo)
wa yoka moyo, mpimpa korila korila yo (ku tina yoko)
(ni nge) ta tuma muntu ku zulu, ni (nge) ta kuna nsende ra ntoto
Ku ntumini ku zulu bâ (palmier), ku ntambiri mpe nsende ra ntoto
Ku ndidi nguba, (boko mboko vutu ku ntenda nkutu) ku ntendele nkutu
Wena bonso midia mia mpuku, ku tiya ka mi kalaka mpamba ko (tabi na bombi ketiko makala)
Wena bonso mbemba (crête) a nsusu, ku banda wua sikama, ku mutu wua tengama
Yati mu mamba, ngandu mfumu
Ta diambu, fula diambu (manisa diambu)
Tari ku ntubi (lanceur) kua dituka, ka ku muyiaki (celui qui reçoit) ko
Tari dia mbi, tuba kua nda ; tala kani (ra lukufi) budi ku vutukila
Tata ka (vulu) yunga mpimpa, milembo (mia malu) kami lungila nzala ko
Tata kadia mbende, mama kadia mbende, mpaka mu kimboko
Defa defa, kabila kabila
Simba ni vwa, (ka) yambula ka vwa ko
Nkâkulu ya fwa, kayi tiamaka nkuni ko
musitu ku sala baleke, ku tuma ba nkulu
tala zololo twila, tunga mpaka
bu zolo meki, zolo na nsusu
tala ku zeba tina ko, yenda tala nkewa (makaku) ku mfinda (nsangi)
wa dia kiangani, futa
wa mona mukuyu, mona mpe muloki
wuna kakoka tadi, wuna kakoka nsindulu (pierre à moudre, tadi et nsindulu sont pareils)
didi ngazi mbemba (aigle), ku bwaka munua kalabongua (ntu-rouge)
nzo bantu, mabulu nzenze
weka tia lungwena buidi ku zulu bâ, munua’andi kengi, bue ku zabila mien’andi
tia mpuku-sivi (sivi = bimangu) !!! mutu mu mutambu, mukila (mpe) mu mutambu
mu mamba, ngandu mfumu
ngandu dukidi mu mamba, mukwi nua kinoko
wo telo nioka, kuendela mu muti ; wo telo nzenze, kuendela mu kipoyi (dia nzenza)
na zengele (sebele) tiula, na simbindi tio, ba bole bizoba
wo fuidi ka fundamaka ko(yelaka nkanu)
didi mayaka ngulu’a mfinda (nguya), ku futa ngula’a rata
ndoki tambula, ka fuaka mu nkasa ko
n’lambululu yaku (yoyo), ku wunadi mayaka (ma musitu)
taku dia zenga tuvi, ka diena na mbele ko
mueni ntumua mfumu, ni mueni mfumu (yandi beni)
Na Nsundi na nkoto (sa coiffe) andi, Na Mbamba na nkoto andi ; ka rena muntu kulula nkoto’a mpuan’andi ko
Ya tiula wa kondo nkila, bungu dia landila
Mbevo’a konzo (malade paralysé), bukila ra nzo’andi
Mbevo yetele tiya (tua nge), tiankoyi buka ku bakila nkuni e?
Mbele ya dinga musongi, mu luketo (lu’andi) yena
Mbele sungamena (s’enfonce) mura
Mbele kuba mu luketo luaku, kudingila mu luketo la mpuan’aku
Mbele nzau, bana nzau
Mbele ya luariri, kusuna menga, vutula mu nkutu (andi)
Mbata mbuta, kani ku lumuso, (ku) yama
Mbangu (coiffeur), kakitendaka (ka kikuafaka ko) ko
Mbala mu zulu nti ka diambu ko, mu ntoto yambula mba (bana mbwa)
Mamba ma tsamuka, kama liendia totakana ko
Ma mona mbambi, ni ma mona kirala
Malavu kama nuinaka mu nsunga ko
Longa muana’angani mutambu’a mpuku, buka baka zo, kua ngu’andi (ngudi andi) na s’andi (se andi vo tata andi) ka nata zo
Londe (mukobo, savane) dia basonga mulembo, tungama di tungama
Lemvokela kongo, ka kimuana ko
Fulamana ni mpangi’a seka
Ka buekua ka yirididi, tia ka tia (la nuit a beau tombe, il fera jour)
Kalu rondadi nsusu, vuidi yo, keketi kuiza ko
Bu ba na mputa, ba mpe na nganga
Sekisa mbele yi kondolo meno
Eku, kuta yâ ko ; ekune, kuta yisa ko
Dia kimosi, futa nkama
Makaku ka lembana mbutu n’tilu (tia); boka wuna ti, nduri ye
Mayela ma Nzambi, mu milembo
Ka bwekwa mwana ka siri mbi, mu bendela makutu ku nzo; ku mbagi, mu nwanina
Mbendolo makutu ma mwana, ku nzo ; ku mbagi, mu nwanina
Muvumba wa mpwan’aku, ba sumbilaka wo yaka ko
Ngombulu ka lombo (ba na) kinkulu (kia yandi beni), nkembo mbingu kuba nkwa’mbingu (nkondi, chasseurs)
Wa simba nioka, mutu ; ka kati-kati ako (ka mbuka yak’ako)
Mpese ka liedia ka ba na mpemba ra matu ma nsusu ko
Nkala zole za bakala, kaza liedia za ba muluka (bulu) wu mosi ko
Mbwa ka renda kata, bununu bu bakidi
Sala mboko wa dia
Kia zakala ku rata, kia fwa taba
Nzakululu kua rata, londa kua taba
Mvumbi ka tinaka (kalaka) ku bola ko
Mvumbi na kubola, ndiku
Wa dia fwa, yika dio
Wa dia buku, futa nkaka
(Tala) buzoba bwa ngandu, wa dioka mvula mu nzadi
Kubakana ku mbingu, kwa diokisa mbizi
Zandu ka diena mu mantekila ko
Mulembo mosi kawu sukulaka didi ko
Wa kuma lawuki, lwata lele, tala kani bu ba lawuki ngebeni
Bu rana mbende, rana na tutu
Wa nena, bika kimbanda ku nianzi
Mongo na mongo, kaba vukanaka ko ; ka bantu na bantu, ba bavukanaka
Wu nata meki, ka nwanaka ko, ka bakanaka ko
Wu lwala ra ludimi, ni zebi bonso menga me
Mu kela na kela, kibubu wa mangisa mukila
Gimi dia nkento, sa dio (ka mu tala ko, ndumba ka baka gimi)
Mwana mbulu, ka mwana mbwa’a ko
Mayela ma zonza, ka kundu’a ko
Nitu wori wori, ngebeni
Telema wa tina, nganga tele bo
Nsi wa buana yp nsiku, kunati nsiku ko
Nkombo ka randa lemba, ndozi ngo kondo pele (si le bouc hérite du trône, il ne peut s'empêcher d'être troubler par des cauchemars sur le lion)
Mwana mpidi, mwana ndoki
Dieti tuvi, ti kuma na mamba
Bukekwa mutodia, ti nweta kimfinia (yati nitu mpe yenandi)
Nwa kwa mamba, ku talandi mi (bi) mamba
Bole bantu, bukaka nsongo
Wa tina matiku, zibika ntila
Wa loswa (losa), londa nkutu
Mie ku lemba, ka mia tewo ko
Wa zimbakana nzila, kala ga gambu
Bunene bwa nzadi, mamba tuka nto na nto
Mfua mfwidi, ni bola ni tina
Ku dia ngolo, ku sala ngolo
Kinkanda wa fungu (mankisa) nkila, mu bungu dia mande
Lwaza ga mbongi, bibimbu
Lunguenia ka tukidi ku kongo, fuki kwa ka sidi
Miongo mi lombo vukana, kansi bantu ba vukana
Mwana fioti kaku tuka, ntu eti nkumbi, mu nzo awu nkumbi ba bakidi
Nsusu bukonzo, nkoyi ba kanga yo
Mbwa ka kuma konko, bununu bu bakidi
Mbwa makolo ma ya, kulanda nzila mosi
Mpese ku dia, ku fula muela
Mputa ya wasa, ba nianzi ba fwidi nsoni
Nkokoto ka wumunaka ko, mayela wa sa ku nsi’a nsala
Siwu (sigu) tiakana mbende
Nlembo nsonga, wu tumaka nkesi
Nsombe wa buta, wa kulua (kuluka)
Nzenza talaka (andi) nkutu
Wa lamba luwa (buwa), lwaku; wa vumba, lwaku
Wa vula ki nkuela-nkuela, wele kuela nkuyu
Wu kuzunga mbulu (mbulu ya bâ), ni wuku nua yo
Zeka ni nsafu na ngazi (ba vukase)
Nwa kwa mamba, kansi ku tala’andi bi yoka mu mamba
Nzonzi ka bwaka mbangala ko
Kimpati, ngana nlele ; me beni, nkuni ndueti
Muswa ka wu yokisaka lukaya ko
Nsusu nsana, ngu’andi (ngudi’andi) zala
Wa yinga, sa fuki
Tungudila ka lukuzi a ko
Wa kulu kia bonga, kia nge beni
Wa laba, sa nswalu (vite)
Wenda nsi (a) ngana, nata ntumbu, ka baku (couteau de bâ) ko
Wa kuma nganga, mabela (malari) ma widi e ?
Dia ngolo, sala ngolo
Mulembo mosi, nguba ku kela pele
Mulembo mosi, ngoma ku sika pele
Kawa lendia wa tunga nzo mu mulembo mosi ko
Tutu ka lota ndozi, mbende (kua) ka tela yo
Ku ledia wa fuanakasa kirala na ngandu ko (ngandu ngandu, kirala kirala)
Dieka dia nzenza, ngandu weka na maboria na binkuburi
Nkuni ku tiama ba nzawu, ku yetola ba nkima
Sangi ku vua ba nkima, nkuni ku yetola bantu
Tama bele ya kuti, mpola lu sidi ku nswini (dieka dia nzenza)
Yati (ambe), mwbua ka mena ka mampoka ko
Tungila ra zulu mongo, wa zaba ku diamina ntangu
kota
 
Message(s) : 25
Inscription : Lun 15 Mars, 10 5:28

Retour vers Autres langues congolaises

Qui est en ligne ?

Utilisateur(s) parcourant ce forum : Google Adsense [Bot] et 4 invité(s)